Όταν ήμουν μαθητής στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο ήμουν πολύ ορθολογιστικός. Τα πήγαινα καλά με τις θετικές επιστήμες όπως την Χημεία, την Φυσική και τα Μαθηματικά. Από την άλλη συχαινόμουν οτιδήποτε ήθελε αποστήθιση, όπως η Ιστορία, η Γεωγραφία, τα Νέα Ελληνικά και άλλα. Επίσης, δεν μου άρεσαν τα μαθήματα που ήθελαν φαντασία και αυτοσχεδιασμό, όπως η Έκθεση και τα Καλλιτεχνικά. Κάποια στιγμή το σχολείο τελείωσε, τα χρόνια πέρασαν και τα τραύματα από την σχολική εμπειρία επουλώθηκαν 🙂

Μετά από  καιρό ανακάλυψα τυχαία τον μαγικό κόσμο τής λογοτεχνίας. Άρχισα να καταβροχθίζω την κλασική λογοτεχνία και άρχισα να βλέπω κάποια ψυχολογικά μοτίβα να επαναλαμβάνονται. Γεμάτος περιέργεια στράφηκα στην μελέτη βιβλίων ψυχολογίας. Το θέμα ήταν βαθύ και άρχισα να χάνομαι. Ήθελα κάτι πιο χειροπιαστό. Αποφάσισα να ασχοληθώ με την φιλοσοφία. Διαπίστωσα ότι αυτό το θέμα είναι ακόμα πιο δύσκολο και σχεδόν απύθμενο. Κατάλαβα γρήγορα πως μόνο άνθρωποι με πολύ υψηλό δείκτη νοημοσύνης μπορούν πραγματικά να φιλοσοφήσουν. Εμείς οι υπόλοιποι μόνο να τους μελετήσουμε και και να τους παπαγαλήσουμε μπορούμε.

Παράλληλα είχα μεγαλώσει αρκετά, ήμουν πια τριαντάρης, και άρχισα να καταλαβαίνω την χρησιμότητα μιας άλλης ιδέας, της σοφίας. Έψαξα σε λεξικά στην Αγγλική, Γερμανική και Ελληνική γλώσσα, μελέτησα κείμενα, άρθρα, δοκίμια και ολόκληρα βιβλία γραμμένα για την σοφία και έφτασα στο εξής απλό συμπέρασμα:

Οι εμπειρίες, οι γνώσεις και η κρίση προάγουν την σοφία. Σοφία τελικά είναι να ξέρεις τι πρέπει να κάνεις και πότε. Υπάρχει όμως μια παγίδα: γίνεται να ξέρεις τι πρέπει να κάνεις αλλά να μην το κάνεις, είτε γιατί είσαι επιπόλαιος ή αδύναμος χαρακτήρας. Η σοφία δεν είναι αρκετή. Σοφία λοιπόν είναι να ξέρεις τι πρέπει να κάνεις και πότε. Ωριμότητα είναι να το κάνεις. Η ωριμότητα και όχι η σοφία είναι αρετή.

Ξαναγύρισα στις μαθητικές αναμνήσεις και συνειδητοποίησα πως τα βασικά μαθήματα φιλοσοφίας που κάναμε θα ήταν προτιμότερο να ήταν μαθήματα σοφίας. Θα μπορούσαμε να μελετήσουμε εδάφια τής Βίβλου, κείμενα του Κομφούκιου ή του Βουδισμού. Κρίμα, γιατί η συσσωρευμένη σοφία χιλιετηρίδων έχει πολλά να μας διδάξει για να αποφύγουμε πολλές κακοτοπιές τής ζωής. Η σοφία που διδάσκεται έχει μια ευκαιρία να γίνει κάποτε ωριμότητα. Η φιλοσοφία δυστυχώς παράγει μόνο κάποιους ελάχιστους φιλοσόφους και πολλούς αποθαρρυμένους αναγνώστες.

Τελικά τα μόνα ψήγματα σοφίας που έλαβα στα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια ήταν κάποιες λαϊκές παροιμίες, και πολλές από αυτές ήταν αντιφατικές όπως «όποιος βιάζεται σκοντάφτει» και «το γοργόν και χάριν έχει». Τόσα χρόνια ζωής με περιττά βάσανα…